تینا برنان روی صخره ای در جزیره من ایستاده بود و به مجتمع تفریحی سامرلند نگاه می کرد، در حالی که آتش سوزی عظیم ساختمان را شعله ور کرد.
تصاویر آنچه که او در آن روز شاهد بود، تقریباً 51 سال پیش، امروز به همان اندازه واضح است که در سال 1973 بود.
در آتش سوزی این مرکز تفریحی 50 نفر از جمله 11 کودک جان باختند.
بیش از 100 نفر مجروح شدند.
قربانیان و بازماندگان از سراسر ایرلند شمالی، جمهوری، بریتانیای کبیر و حتی از استرالیا دورتر آمده بودند.
خانم برنان و گروهی از بازماندگان و اعضای خانواده کمپینی را برای لغو احکام در تحقیقات در مورد افرادی که مرگ آنها یک تصادف اعلام شده بود رهبری می کنند.
عصر روز 2 آگوست 1973 آتش سوزی در یک کیوسک در محوطه مینی گلف خارج از مجموعه رخ داد.
در عرض 30 دقیقه، آتش سامرلند را در نوردید. خانم برنان این آتش‌سوزی را «سونامی آتش» توصیف کرد.
هزاران نفر از مسافرانی که در این ساختمان اقامت داشتند از تعطیلات تابستانی خود لذت بردند و از پنج طبقه پاساژ، سالن های رقص، سالن بینگو و همچنین رستوران ها و بارها استفاده کردند.
آتش به سرعت از طریق ساختار شیشه ای که کل ساختمان را پوشانده بود گسترش یافت.
روکش فلزی قابل اشتعال گالبستوس بعداً به عنوان یک خطر ایمنی شناخته شد، اما استفاده از آن در ساخت مجتمع “مدرن” آن زمان مجاز شد.
گروه کمپین عدالت برای سامرلند گفت هیچ کس مسئول آتش سوزی نیست.
این گروه، وکیل بلفاست، داراگ مکین، یکی از وکلای دخیل در لغو محکومیت جنایی در پرونده آتش سوزی Stardust در دوبلین در سال جاری، برای کمک به لغو محکومیت های سامرلند، استخدام کرده است.
خانم برنان گفت: “در عرض نیم ساعت ساختمان از بین رفت، مانند سونامی آتش بود.”
متأسفانه آتش نشانی به چند دلیل به موقع نرسید.
تنها 25 دقیقه پس از وقوع آتش سوزی با آنها تماس گرفته شد.
“آتش سوزی شد و هیچ چیز نتوانست جلوی آن را بگیرد و هیچ کس نتوانست جلوی آن را بگیرد، و وقتی از صخره به پایین نگاه می کردم، نمی توانستم بفهمم که چرا کسی آنجا نیست؟ چرا آمبولانس نیست، پلیس کجاست؟ آتش نشانی کجاست؟ و هیچ چیز وجود نداشت، مطلقاً هیچ چیز.
می‌دانستم که مردم در این ساختمان خواهند مرد، زیرا سرعت وحشتناک بود. شعله ها از قاب به قاب می پریدند.
روزهای بعد بسیار ابری، تاریک و مرطوب بود. مثل ابر تاریکی بود که از جزیره من فرود آمد.
تمام روحیه کریسمس از بین رفته است. مردم بیرون رفتند تا به دنبال عزیزانشان بگردند.
اجساد که در آن شب از سامرلند خارج شدند، در امتداد تفرجگاه قرار گرفتند و سپس به سالن محله محلی منتقل شدند تا مردم بتوانند عزیزان خود را شناسایی کنند.
برخی از آنها چنان سوخته بودند که از روی جواهرات و دندان هایشان قابل شناسایی بود.
او افزود: «مردم سعی کردند به یکدیگر کمک کنند. بچه‌ها و بچه‌هایی بودند که از بالکن پرتاب می‌شدند و مردم زیر آنها را می‌گرفتند و کسانی هم بودند که خودشان را پرتاب کردند.
«یکی از مدیران شیشه‌های ورودی را شکست و به معنای واقعی کلمه مردم را بیرون انداخت زیرا گلوگاه ایجاد می‌کرد. این افرادی هستند که به دیگران کمک می کنند که جان بسیاری را نجات داده اند.
رانندگان تاکسی نیز مردم را به بیمارستان محلی بردند. مردم برای اهدای خون عجله داشتند.»
در اوایل سال جاری، آقای مکین به دادستان کل جزیره درباره تلاش‌های مبارزان برای انجام تحقیقات جدید و لغو حکم اعدام تصادفی برای همه 50 قربانی نوشت.
این آتش سوزی به دلیل نداشتن قوانین آتش سوزی کافی توسط دولت جزیره من ایجاد شد. آنها به اندازه کافی محکم نبودند. خانم برنان گفت: این به دوران ویکتوریا بازمی‌گردد.
این همچنین ساختار ساختمان بود. مثل یک طوفان کامل بود. همیشه قرار بود این اتفاق بیفتد.»
او این حکم را “انحرافی” خواند و افزود که این به این معنی است که قربانیان به میل آزاد خود مرده اند.
25 سال قبل از آن بود که شورای داگلاس با گذاشتن یک سنگ یادبود کوچک در باغ عمومی مجاور این فاجعه را گرامی داشت.
خانواده ها و بازماندگان از این بنای یادبود کوچک احساس آزرده خاطری کردند، بنابراین در چهلمین سالگرد شورا بنای یادبود بزرگتری را برپا کرد که در باغ های کایه نیز قرار دارد.
با این حال، سایتی که سامرلند در آن قرار داشت، متروکه باقی مانده است، بدون هیچ نشانه ای از تاریخچه مهم. این مکان از سال 2008 برای فروش است.
خانم برنان می خواهد که بنای یادبود بزرگی در محل متروکه به یاد تراژدی 50 قربانی برپا شود.
او امیدوار است که دولت جزیره من با یک تحقیق جدید موافقت کند.
«یک کلمه، عدالت. این به معنای عدالت برای آنها خواهد بود. خانم برنان افزود: این ممکن است یک انتظار 51 ساله باشد، اما این یک معیار عدالت خواهد بود.
رابرت ویلسون، اهل جردنتاون، شرکت آنتریم، 16 ساله بود که در آتش گرفتار شد.
او با مادر و مادربزرگش در سامرلند بود که آتش سوزی ساختمان را ویران کرد.
آقای ویلسون گفت: “من در تعطیلات در جزیره من بودم و در آخرین عصر سفر از سامرلند بازدید کردیم. من در ساختمان بودم که آتش گرفت.
من در یکی از بلندترین بالکن های سامرلند بودم.
ما متوجه ابری از دود و خروج مردم از ساختمان شدیم، اما گوینده گفت که جای نگرانی نیست.
«به بیرون نگاه کردم و دیدم کیوسک در آتش است. بعد فکر کردم وقت فرار است.
«وقتی به سطح سالن رسیدیم، درست روبروی پاساژ بودیم که آتش گرفته بود و گرما شدید بود.
«من باید تصمیم می‌گرفتم که از کدام راه برویم، به سمت پاساژ برویم یا نه، زیرا می‌دانستم دری به تراس آنجا وجود دارد.
«اینطوری بیرون آمدم. من با جراحات نسبتاً جزئی زنده ماندم.
من نیازی به پیوند پوست نداشتم، باید به صورت سرپایی درمان می شدم. من خیلی خوش شانس بودم زیرا آسیب های جزئی داشتم.»
آقای ویلسون حدود دو سال پیش وارد این کمپین شد.
او افزود: “من خوشحال و خوشحالم که می توانم از این کمپین حمایت کنم، زیرا می دانم افرادی درگیر در آن هستند که زندگی آنها واقعاً به دلیل از دست دادن یا جراحت آسیب زیادی دیده است.”
“من معتقدم گام منطقی بعدی بازگشایی تحقیقات خواهد بود، همانطور که در پرونده آتش سوزی Stardust انجام شد و حکم مرگ تصادفی را لغو کرد.
من فکر می‌کردم اشتباه بود، زیرا به این معنی بود که افرادی که در تصادف جان باختند می‌دانستند که با رفتن به سامرلند خطر می‌کنند، و هیچ‌کس که آن شب به سامرلند رفته بود باور نمی‌کرد که این خطر را می‌پذیرد.
آنها مطمئن بودند که محیط امنی است.
“من فکر می کنم برای افرادی که خانواده و دوستان خود را در تصادف از دست داده اند بسیار مهم است که در این پرونده بسته شود و این حکم منصفانه تری خواهد بود.”
سخنگوی دولت جزیره من گفت: «آتش سوزی سامرلند اثری ماندگار در تاریخ اخیر جزیره من به جا گذاشته است.
«سال گذشته، پنجاهمین سالگرد با مراسم بزرگداشت و رویدادهایی برگزار شد که توسط دولت جزیره من و سایرین برگزار شد، که هم هدف آن بزرگداشت 50 نفری بود که جان خود را از دست دادند و هم تأثیر ماندگار این تراژدی را که بر بازماندگان، داغدیدگان و بازماندگان تأثیر گذاشت. کسانی که در 2 اوت 1973 به آن واکنش نشان دادند.
دولت جزیره من همچنان مشتاق است با بازماندگان و خانواده‌های قربانیان که برخی از آنها برای شرکت در مراسم بزرگداشت سال گذشته به جزیره سفر کرده‌اند، تعامل داشته باشد.
آلفرد کانن، نخست وزیر، در یک سخنرانی در Tynwald پیش از این سالگرد، عذرخواهی کرد و از همه کسانی که آسیب دیدند عذرخواهی کرد و مستقیماً به یافته های کمیسیون تحقیق، از جمله کاستی ها، حذفیات و ناکامی ها پرداخت که اگر مسائل به گونه ای دیگر رسیدگی می شد، می توانست از ضرر جلوگیری کند. از زندگی
اظهار نظر دولت جزیره من در مورد درخواست اخیر برای بازگشایی تحقیقات در حالی که این موضوع توسط دادستان کل در حال بررسی است، نامناسب است.